BIBLIA W GRAFICE
Na wystawę składa się kilkadziesiąt grafik religijnych ilustrujących Pismo Święte w formie drzeworytów, litografii i serigrafii. Są to dzieła dziewięciu wybitnych twórców od XVI do XX w., ilustrujące cykle biblijne Starego i Nowego Testamentu.
Wystawa pokazuje dwa podejścia do ilustracji religijnej – tradycyjne i nowoczesne. Nurt tradycyjny ilustracji biblijnej prezentowali Albrecht Dürer, Rembrandt van Rijn, Gottfried Engelmann oraz Gustav Dore. Artystami XX w., wykonującymi ilustracje biblijne w sposób niekonwencjonalny są: Marc Chagall, Salvador Dali, Otto Dix, Oscar Kokoschka oraz Andrzej Strumiłło.
Albrecht Durer (1471-1528), niemiecki malarz i grafik, uważany za najwybitniejszego przedstawiciela niemieckiego renesansu. Do perfekcji opanował techniki graficzne: drzeworyt i miedzioryt. Podniósł je do rangi samodzielnych dzieł plastycznych. Stworzył cykle biblijne: Małą Pasję, Dużą Pasję, Apokalipsę.
Rembrandt van Rijn (1606-1669), Holender, jeden z najwybitniejszych artystów w dziejach sztuki. W grafikach największą uwagę poświęcał człowiekowi i jego psychologicznej charakterystyce. Malował portrety, sceny biblijne i pejzaże.
Godefroy (Gotttfried) Engelmann (1788-1839), litograf, drukarz, rysownik, malarz francuski. Był prekursorem stosowania we Francji techniki litograficznej. Obok działalności na polu nowych technik graficznych i drukarskich znany jest także z wykorzystania po raz pierwszy w świecie litografii do opublikowania cyklu 52 reprodukcji dzieł Rafaela Santi ilustrujących Biblię.
Gustave Doré (1832-1883), grafik, malarz i rzeźbiarz francuski. Twórca akwarel, karykatur i ilustracji tekstów. Sławę zawdzięcza ilustracjom do dzieł klasyki literatury światowej, w tym Biblii powstałym w latach 1864-1866. Cykl 230 grafik – wykonanych na podstawie szkiców artysty przez zespół 40 rytowników – stał się jednym z wzorców dla ilustrowania tekstu Pisma Świętego w II połowie XIX i XX wieku.
Marc Chagall (1887-1985), malarz, grafik i rzeźbiarz francuski pochodzenia rosyjskiego. Indywidualny styl jego sztuki to efekt połączenia przez artystę swobodnej gry form oraz kolorów z elementami symbolicznymi, groteskowymi i fantastycznymi. W ten sposób twórca odwoływał się stale do swoich korzeni – tradycji żydowskiej. Biblię rozpoczął ilustrować w 1931 roku pod wpływem podróży do Palestyny w 1930 roku. Całość ukończona w 1952 roku, a opublikowana w 1957 roku stała się nie tylko jednym z najważniejszych dzieł Chagalla, ale i inspiracją dla nowoczesnej ilustracji książkowej Pisma Świętego.
Salvador Dali (1904-1989), malarz, rzeźbiarz, grafik, projektant hiszpański. Teoria sztuki kreowanej przez artystę odwoływała się do pozornie sprzecznych, wykluczających się pierwiastków akademizmu i halucynacyjnej „zjawiskowości” obrazowania. Było to także odzwierciedlenie ekscentryzmu twórcy oraz jego stylu życia. Wyrazem skomplikowanej osobowości artysty, ale i jego mistrzostwa warsztatowego są powstałe w latach 1964-1969 ilustracje do Biblii Sacra.
Otto Dix (1891-1969), malarz, rysownik, grafik niemiecki. Jego sztuka – pod wpływem doświadczeń I i II wojny światowej, totalitaryzmu III Rzeszy, podziału Niemiec po 1945 roku na dwa państwa – przeszła wielką transformację. Od impresjonizmu, poprzez Neue Sachlichkeit (Nową Rzeczowość), czyli ilustrowanie codzienności w pełnych wstrząsającej ekspresji i prawdy psychologicznej, werystycznych, ale i karykaturalnych dziełach – po pochodzące ze schyłku życia, przesycone mistycyzmem religijnym i ekspresją dzieła. Ilustracje do Ewangelii wg. św. Mateusza z 1960 roku przybliżają ten okres twórczości artysty, który określa się mianem czasu między dwiema ojczyznami (NRD i RFN).
Oskar Kokoschka (1886-1980) austriacki malarz, grafik i poeta. Działał w okresie wiedeńskiej secesji, następnie ekspresjonizmu. Najsłynniejszy przedstawiciel berlińskiej grupy artystycznej Der Sturm. Jego sztuka to ekspresjonizm czyli styl mówiący, dramatyczny i konwulsyjny: dramatyczne ujęcia, charakterystyczne pozycje ramion i dłoni z rozstawionymi i zagiętymi palcami. Tematykę prac Kokoschki stanowią portrety, pejzaże, kompozycje figuralne o zdecydowanie antywojennej wymowie, sceny biblijne.
Andrzej Strumiłło (ur.1927 w Wilnie) polski malarz, grafik, fotograf, pisarz i scenograf. W 1988 roku stworzył cykl Psalmów -18 obrazów na potrzeby dźwigniętej z ruin synagogi sejneńskiej. Jak to określił ks. Józef Sadzik w przedmowie do tłumaczeń Psalmów Czesława Miłosza, stanowią one niezrównany wyraz uniwersalizmu rzeczywistości ludzkiej.
Wystawę można oglądać w Galerii Ślad od 17.04.2025 do 31.05.2025 w godzinach pracy Ełckiego Centrum Kultury.
